Η Κύπρος μας, μια γεμάτη ιστορία και φυσικούς πόρους χώρα, αντιμετωπίζει την ημέρα της αλήθειας στον τομέα της ενέργειας.

Με ανανεώσιμες πηγές που περιλαμβάνουν κυρίως την ηλιακή μέσω ΦΒ, ηλιοθερμική με καθρέφτες, αιολική και αξιοποίησης βιοαερίου για την παραγωγή ηλεκτρισμού, το νησί μας έχει τεράστιο δυναμικό ώστε να καταστεί ενεργειακά αυτάρκες.

Ωστόσο, όπως έχει διαφανεί, όλη αυτή η προσπάθεια κινδυνεύει να συγκρουστεί με έναν τοίχο από τσιμέντο που ονομάζεται πεπαλαιωμένο δίκτυο διανομής και αδυναμία λήψης αποφάσεων για την ευρεία εφαρμογή των τεχνολογικών λύσεων αποθήκευσης ενέργειας.

Η ΠΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΥΣΑ ΛΥΣΗ

Αν και η άρση της ενεργειακής απομόνωσης μέσω υλοποίησης έργων διασύνδεσης φαίνεται να προσφέρεται για ενεργειακή ασφάλεια, παρόλα αυτά η εγχώρια παραγωγή on-the-spot αποτελεί την πιο συμφέρουσα λύση αλλά και την πιο αειφόρο.

Ευγενία Ηροδότου, Chief Executive Officer, EnergyIntel Group

Είναι ξεκάθαρο ότι για να πετύχουμε τους στόχους που θέσαμε ως χώρα μέρος της ΕΕ, απαιτείται να επιταχύνουμε ρυθμούς και να εντείνουμε τις προσπάθειες στην εγχώρια παραγωγή ενέργειας.

Μπροστά στο φαινομενικά απροσπέλαστο τοίχος της γραφειοκρατίας, η μία και μοναδική, τόσο βραχυπρόθεσμη όσο και οικονομικά βιώσιμη λύση προβάλλει και αυτή δεν είναι άλλη από τις καινοτόμες λύσεις αποθήκευσης ενέργειας.

Ακόμα και πριν από λίγα χρόνια, ένα απλό βλέμμα προς την κατεύθυνση της αποθήκευσης θεωρείτο ουτοπία, το κόστος για μπαταρίες ήταν απαγορευτικό, όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο αλλά και σε περιβαλλοντικό και χωροταξικό, τόσο που το να συνεχίζει μια χώρα να καίει ορυκτά καύσιμα ή ακόμη να κατασκευάζει πυρηνικούς σταθμούς με όλους τους κινδύνους που μια τέτοια πρακτική εμπεριέχει, να καθίστατο προτιμητέο.

Σήμερα τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά, οι τεχνολογικές λύσεις είναι πολλαπλές και μικρότερου κόστους. Στην καθημερινότητα μας βιώνουμε ευρέως τη χρήση των μπαταριών λιθίου-ιόντων, καθώς η ζωή μας καθορίζεται από αυτές, αφού υπάρχουν σχεδόν σε όποια συσκευή χρησιμοποιούμε.

Κάλλιστα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η τεχνολογική μας επανάσταση βασίστηκε εξίσου στην ανάπτυξη των μικροεπεξεργαστών και την εξέλιξη των μπαταριών. Φανταστείτε την μπαταρία του κινητού σας να έχει διάρκεια ζωής μόλις 5 λεπτά, θα ήταν απλά άχρηστο.

ΑΛΛΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ

Επιπλέον, υπάρχουν και πολλές άλλες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, που είναι περισσότερο εφαρμόσιμες και καταλληλότερες για εφαρμογή σε μεγάλη κλίμακα.

Για παράδειγμα, υδροηλεκτρικές λύσεις με αντλητική αποθήκευση, όπου δηλαδή κατά την διάρκεια της ημέρας που υπάρχει ήλιος χρησιμοποιείται η ενέργεια που περισσεύει από το δίκτυο για να αντληθεί νερό σε υψόμετρο και το βράδυ πλέον λειτουργεί ως υδροηλεκτρικός σταθμός.

Επίσης, υπάρχουν λύσεις θερμικών συσσωρευτών που μπορούν να διατηρούν θερμική ενέργεια για ώρες ή και μέρες. Τέτοιες λύσεις έχουν αποδείξει πλέον τόσο την αποτελεσματικότητα τους όσο και το χαμηλό τους κόστος, σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, καθώς οι θερμικοί συσσωρευτές αποτελούνται από φυσικά μη τοξικά υλικά, τα οποία υπάρχουν σε αφθονία και άρα σχετικά χαμηλού κόστους, σε πλήρη αντίθεση με το λίθιο, το οποίο βρίσκεται στην κατηγορία των σπάνιων μετάλλων και το οποίο βρίσκεται σε λίγες χώρες αλλά και απαιτεί μεγάλο οικονομικό κόστος για την εξόρυξη του. Σε αυτό προσθέτουμε και την περιβαλλοντική ζημιά των ορυχείων, με εκσκαφές πλάτους και βάθους χιλιομέτρων αλλά και το ανθρακικό αποτύπωμα της εκσκαφής.

Οι θερμικοί συσσωρευτές μπορούν ανά πάσα στιγμή να μας προμηθεύσουν με θερμική ενέργεια, η οποία μπορεί είτε να χρησιμοποιείται σε τουρμπίνες ατμού, είτε να συνδεθεί σε μηχανές Stirling τελευταίας τεχνολογίας και να παράγεται ηλεκτρισμός.

Λύσεις με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, μηδενική ρύπανση που μπορούν να λειτουργούν με ελάχιστη συντήρηση για δεκαετίες. Βρισκόμαστε πραγματικά μπροστά σε μία νέα επανάσταση.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΩΝ

Ενώ τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση αυτών των τεχνολογιών, η Κυβέρνηση έχει τον πρώτιστο ρόλο για να επέλθει αυτή η αλλαγή, με λίγα λόγια το κράτος είναι ο καταλύτης για την αλλαγή.

Μέσω ρυθμιστικών παρεμβάσεων, φορολογικών κινήτρων και επενδύσεων σε υποδομές, η Κυβέρνηση μπορεί να κάνει την αποθήκευση ενέργειας πιο προσιτή και εφαρμόσιμη. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας αποθήκευσης ενέργειας δεν είναι απλά βιώσιμη, αποτελεί την μοναδική εφαρμογή σε συνδυασμό ειδικότερα με την ηλιακή και τα βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη να είναι αμέτρητα.

Ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, το κόστος της ενέργειας στην χώρα μας έχει φτάσει σε αβάσταχτα για τον πληθυσμό επίπεδα και, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές αναταράξεις που παρατηρούμε, η αυτονόμηση της χώρας μας ενεργειακά αποτελεί αδήριτη ανάγκη εθνικής ασφάλειας.

Επιπρόσθετα, έχουμε εμπεδώσει τόσο ως χώρα όσο και ως εταιρεία ότι οι κρίσεις μπορούν να είναι απειλές αλλά ταυτόχρονα να μετατραπούν σε ευκαιρίες. Η Κύπρος έχει την ευκαιρία να γίνει πρωτοπόρος στον τομέα της αποθήκευσης ανανεώσιμης ενέργειας και να δείξει τον δρόμο τόσο στην γύρω περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, όσο και στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια όπου ανήκει.

Πέρα από το αρχικό κόστος της τεχνολογίας, τα οφέλη είναι πολυάριθμα. Αυτά περιλαμβάνουν την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και την ενίσχυση της εθνικής αυτονομίας.

Η αποθήκευση ενέργειας δεν είναι μια μοναδική λύση, αλλά αποτελεί μία εξελισσόμενη τεχνολογία με δυναμική εφαρμογή ακολουθώντας τις ενεργειακές ανάγκες και διακυμάνσεις. Είναι σημαντικό να εξετάζουμε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των τεχνολογιών αποθήκευσης, από την παραγωγή μέχρι τη διάθεση, ώστε να κατανοήσουμε το πλήρες περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Η αποθήκευση ενέργειας δεν αποτελεί μια ακόμα τεχνική λύση, αλλά μια καθοριστική στρατηγική επιλογή για βιώσιμη ενεργειακή πορεία της Κύπρου στο μέλλον. Είναι καιρός να δράσουμε τώρα, με συντονισμένες προσπάθειες από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.